Lợi ích mang lại rất lớn

Theo báo cáo từ Kho bạc Nhà nước (KBNN), sau một năm thực hiện Quy chế giám sát từ xa, số hồ sơ quá hạn tiếp nhận, xử lý trong đầu năm 2024 đã giảm đi rõ rệt so với đầu năm 2023. Cụ thể, trong những tháng đầu năm 2024, số hồ sơ quá hạn tiếp nhận đã giảm 55,3%; số hồ sơ quá hạn xử lý giảm khoảng 85%; số thông báo từ chối của giao dịch viên giảm 22,5%; số thông báo từ chối của lãnh đạo KBNN các cấp giảm 13,4%.

Đặc biệt, trong năm 2023 vừa qua, trên cơ sở phân tích dữ liệu giám sát từ xa, KBNN đã tổ chức 7 đoàn kiểm tra đột xuất, đồng thời gửi dữ liệu giám sát từ xa tới các KBNN tỉnh, thành phố để rà soát, kiểm tra, báo cáo KBNN. Bên cạnh đó, Vụ Thanh tra – Kiểm tra đã tham mưu lãnh đạo KBNN ban hành các văn bản chỉ đạo KBNN các cấp chấn chỉnh công tác kiểm soát chi, kế toán thanh toán qua giám sát từ xa, tăng cường công tác cảnh báo, kiểm soát rủi ro. Với việc tăng cường công tác giám sát từ xa, trong năm 2023, KBNN đã thu hồi về cho NSNN 27,8 tỷ đồng.

Không dừng lại ở đó, lợi ích của việc giám sát từ xa còn mang lại rất nhiều lợi ích cho KBNN các cấp trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Theo ghi nhận từ KBNN Thái Nguyên, công tác giám sát từ xa đã giúp các đơn vị KBNN trên địa bàn và giao dịch viên phối hợp với đơn vị sử dụng ngân sách (ĐVSDNS) chấn chỉnh kịp thời và rút kinh nghiệm trong công tác tiếp nhận, xử lý hồ sơ theo quy định. Đặc biệt, giám sát từ xa đã giúp từng công chức kho bạc nêu cao trách nhiệm cá nhân, thực hiện kiểm soát hồ sơ, chứng từ chặt chẽ, theo đúng quy trình nghiệp vụ, đúng tiêu chuẩn, định mức, đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ của chứng từ để hạn chế sai sót và ngăn ngừa rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thanh toán.

Trên cơ sở kiểm tra, giám sát, KBNN Thái Nguyên đã có văn bản gửi tới các ĐVSDNS thông báo về những tồn tại, sai sót, đồng thời cảnh báo rủi ro trong công tác kiểm soát chi và kế toán nhà nước để các đơn vị biết, chủ động phòng ngừa nguy cơ mất an toàn trong quản lý NSNN. Những nội dung KBNN Thái Nguyên cảnh báo đều được các cấp ủy chính quyền địa phương và các đơn vị sử dụng ngân sách đồng tình, ủng hộ.

Còn tại KBNN TP. Hồ Chí Minh, qua giám sát từ xa việc xử lý hồ sơ trên môi trường điện tử, đơn vị đã nhận diện một số nhóm rủi ro cao như: Rủi ro trong hồ sơ đăng ký mở và sử dụng tài khoản; rủi ro về thanh toán tiền lương và các khoản thanh toán khác cho cá nhân; rủi ro trong mua sắm hàng hóa, dịch vụ và rủi ro trong quy trình kiểm soát hồ sơ thanh toán qua KBNN.

Đồng thời, KBNN TP. Hồ Chí Minh cũng kịp thời cảnh báo nhóm rủi ro qua phân tích kết quả giám sát từ xa trên môi trường điện tử các hoạt động nghiệp vụ của KBNN. Cụ thể như ĐVSDNS không gửi bảng thanh toán cho đối tượng thụ hưởng đã được KBNN kiểm soát đến ngân hàng thương mại để làm căn cứ chuyển tiền, dẫn đến nguy cơ trủi ro trong việc ĐVSDNS cố tình chuyển tiền vào tài khoản không đúng đối tượng thụ hưởng; đối với đơn vị có 1 kế toán dễ dẫn đến việc lập chứng từ sai, lập khống hồ sơ, gian lận, tham ô trong các khoản chi…

Không dừng lại ở 11 nội dung giám sát từ xa

Có thể thấy, việc giám sát từ xa đã được KBNN triển khai trong toàn hệ thống từ tháng 10/2021 (sau khi triển khai thành công dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) trong toàn hệ thống) với toàn bộ quá trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ, chứng từ kiểm soát chi NSNN trên DVCTT và công tác kế toán. Với việc hiển thị rõ ngày, giờ ĐVSDNS gửi hồ sơ thanh toán vốn sang kho bạc trên DVCTT; hiển thị tên công chức KBNN trực tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đã giúp công chức làm công tác thanh tra, kiểm tra dễ dàng nhận biết cá nhân, đơn vị nào nhận và giải quyết hồ sơ sai quy định, cũng như để hồ sơ tồn đọng quá lâu mà không rõ lý do, từ đó có chấn chỉnh kịp thời.

Để tạo đà vững chắc cho việc mở rộng hoạt động giám sát từ xa trong toàn hệ thống, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong giám sát các hoạt động KBNN và kịp thời phòng ngừa rủi ro, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động KBNN các cấp, ngày 25/7/2023, Tổng Giám đốc KBNN đã phê duyệt Quyết định số 4223/QĐ-KBNN ban hành Quy chế giám sát từ xa các hoạt động KBNN.

Quyết định đã đưa ra 11 nội dung thực hiện giám sát từ xa, bao gồm: Hoạt động giao nhận, giải quyết thủ tục hành chính KBNN thực hiện qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến; nghiệp vụ kiểm soát, thanh toán, chi trả các khoản chi của NSNN và các nguồn vốn khác qua KBNN theo quy định của pháp luật; nghiệp vụ kế toán NSNN, quyết toán NSNN, tổng kế toán nhà nước; hoạt động giao dịch, thanh toán trong và ngoài hệ thống KBNN; nghiệp vụ quản lý, điều hành ngân quỹ nhà nước; nghiệp vụ quản lý an toàn kho quỹ; công tác quản lý tài chính, tài sản và xây dựng cơ bản nội ngành; công tác công nghệ thông tin; công tác tổ chức cán bộ; công tác thanh tra, kiểm tra; các mặt hoạt động khác.

Theo dự kiến, năm 2025, hệ thống giám sát hoạt động KBNN trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại được vận hành. Thực hiện hệ thống này sẽ tạo thuận lợi, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác giám sát thường xuyên; tăng cường kỷ cương, kỷ luật hoạt động nghiệp vụ và quản lý nội bộ của KBNN các cấp.

Do đó, KBNN cho biết, thời gian tới đây sẽ tiếp tục mở rộng nội dung giám sát từ xa; tăng cường kiểm tra đột xuất; tập trung vào những nội dung, đơn vị có rủi ro cao trên cơ sở dữ liệu giám sát từ xa; xử lý dứt điểm các đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh phát sinh theo quy định của pháp luật.

Hạnh Thảo – Thời báo Tài chính